اثر کرونا بر قرارداد ، نویسنده : محمد عالی خانی
وکیل پایه یک دادگستری
متخصص شرکت ها و قراردادها
آیا شیوع ویروس کرونا می تواند بر قرارداد و معامله و تعهدات ناشی از قراردادها و معاملات موثر باشد؟
اثر کرونا بر شرکت ها و قرارداد ها چیست؟
برای درک بهتر اینکه از منظر حقوقی اثر شیوع کرونا بر قرارداد ها چیست لازم است چند اصطلاح توضیح داده شود.
در ادامه ابتدا اصطلاحات لازم توصیح داده خواهد شد و در نهایت به سوال فوق پاسخ داده خواهد شد که شیوع کرونا می تواند بر تعهدات ناشی از قرارداد ها و معاملات از جمله اجاره بها و کرایه ها تاثیر داشته باشد.
اثر کرونا بر قرارداد
هاردشیپ یا عسر و حرج
هاردشیپ یا عسر و حرج به معنای تغییر یا تعییرات غیرقابل پیش بینی شرایط اولیه یک قرارداد یا معامله است که اجرای تمام یا بخشی از تعهدات یک قرارداد یا معامله را به طور موقت یا دائمی به حدی دشوار می سازد که تعدیل قرارداد و عادلانه کردن تعهدات و شرایط قرارداد یا معافیت از انجام تعهد به عدل و انصاف نزدیک تر است .
محمد عالی خانی
وکیل شرکت و قرارداد
فورس ماژور یا قوه قاهره
فورس ماژور یا قوه قاهره به معنای هر حادثه خارج از توان متعهد است که قابل انتساب به شخص معین نباشد و غیرقابل پیش بینی و غیرقابل اجتناب باشد و باعث غیرممکن شدن موقت یا دائمی انجام تعهد باشد و در نتیجه با توجه به نوع قرارداد و موقت یا دائمی بودن آن ممکن است باعث سقوط تعهد و انحلال قرارداد شود.
محمد عالی خانی
وکیل شرکت و قرارداد
فراستریشن یا ناامیدی از انجام تعهد
فراستریشن که به معنای ناامیدی از ادامه قرارداد و انجام تعهد است برگرفته از نظریات حقوقی کشور انگلستان است و شباهت بسیار زیادی با فورس ماژور یا قوه قاهره دارد ، اگرچه تفاوت هایی نیز بین این دو وجود دارد . در واقع فراستریشن به معنای تحقق حادثه ای خارجی و غیرقابل اجتناب و غیرقابل پیش بینی است که انجام تعهدات قراردادی را غیرممکن می سازد.
محمد عالی خانی
وکیل شرکت و قرارداد
اثر کرونا بر قرارداد
تفاوت هاردشیپ با فورس ماژور و فراستریشن
در واقع در هاردشیپ با عاملی روبرو هستیم که اجرای قرارداد را دشوار می سازد اما آن را غیرممکن نمی کند ولی در فورس ماژور و فراستریشن با عاملی روبرو هستیم که اجرای قرارداد را غیرممکن می سازد و این مهم ترین تفاوت هاردشیپ یا عسر و حرج با فورس ماژور یا قوه قاهره و فراستریشن است.
محمد عالی خانی
وکیل شرکت و قرارداد
کرونا به عنوان فورس ماژور یا فراستریشن
با توجه به توضیح اصطلاحات فوق باید دید که تاثیر کرونا بر تعهد ناشی از قرارداد یا معامله باعث غیرممکن شدن اجرای تعهد می شود یا اجرای آن را دشوار می سازد . چنانچه شیوع ویروس کرونا باعث غیرممکن شدن اجرای تعهد باشد باید کرونا را یک عامل فورس ماژور یا قوه قاهره و فراستریشن دانست و با توجه به دایمی یا موقت بودن کرونا و مدت قرارداد می تواند باعث تعلیق موقت قرارداد باشد و یا باعث معافیت از انجام تعهد و منجر به انحلال قرارداد یا معامله گردد.
محمد عالی خانی
وکیل شرکت و قرارداد
کرونا به عنوان هاردشیپ
چنانچه شیوع ویروس کرونا باعث غیرممکن شدن انجام تعهد نباشد اما اجرای تعهد را با دشواری زیاد همراه سازد ، می توان شیوع کرونا را به عنوان یک هاردشیپ یا عسر و حرج دانست و با استفاده از قاعده نفی عسر و حرج و اصول حقوقی عدل و انصاف و حسن نیت در تفسیر قرارداد شرایط قرارداد یا معامله و تعهدات ناشی از آن را تعدیل کرد . مانند آن که مالک ملک تجاری را به تعدیل اجاره بهای ملک تجاری به علت شیوع کرونا و تاثیر آن بر کسب و کار و در نتیجه دشوار ساختن پرداخت اجاره اماکن تجاری الزام کرد . و در نهایت چنانچه الزام ممکن نباشد بتوان قرارداد را فسخ نمود.
محمد عالی خانی
وکیل پایه یک دادگستری
متخصص شرکت و قرارداد